Czy media społecznościowe miały wpływ na wzrost popularności czytania książek?

Narodowa Biblioteka prowadzi regularne badania czytelnictwa już od prawie trzydziestu lat. Ostatnio opublikowane dane za rok 2023 wskazują na zauważalny wzrost czytelnictwa. Faktycznie jest to najlepszy wynik od dekady. Wyniki pokazują, że 43% badanych przeczytało co najmniej jedną książkę w ciągu dwunastu miesięcy poprzedzających badanie. To o 9% więcej niż w dwóch poprzednich latach. Warto zwrócić uwagę na porównanie z latami 2021 i 2022, gdzie odsetek osób czytających co najmniej jedną książkę w ciągu roku wynosił 34%.

Badanie wykazało również, że odsetek osób czytających siedem lub więcej książek w ciągu roku nie zmienił się istotnie i nadal wynosi 8%. Co ciekawe, między rokiem 2020 a 2023 wzrósł odsetek mężczyzn aktywnych zawodowo (w wieku 25+), którzy dwukrotnie częściej odwiedzają biblioteki. Okazuje się, że Narodowy Program Rozwoju Czytelnictwa, wymagający otwarcia bibliotek publicznych w co najmniej połowę sobót w ciągu roku, zwiększył dostępność bibliotek dla osób pracujących, co przyczyniło się do zwiększenia ich inkluzywności płciowej.

Największy wzrost korzystania z bibliotek publicznych odnotowano w grupie mężczyzn w wieku 25-39 lat, co może być związane z faktem, że wiele z tych osób wychowuje małe dzieci. Zaangażowanie ojców w socjalizację czytelniczą sprzyja rozwijaniu nawyków czytelniczych u dzieci, szczególnie chłopców.

W raporcie po raz pierwszy uwzględniono również sposoby pozyskiwania informacji o książkach za pośrednictwem internetu, takie jak podcasty, vlogi, wpisy influencerów rekomendujące książki czy czytanie na platformach takich jak BookTok, BookTube czy Instagram. Okazało się, że 7% czytelników korzysta z tych źródeł opinii o książkach, a skłonność do korzystania z nich jest zróżnicowana w zależności od wieku czytelnika.

Najwięcej czytają osoby uczące się i studiujące (68%), a odsetek osób czytających co najmniej 7 książek rocznie w tej grupie jest prawie dwukrotnie wyższy niż w całej populacji. Obowiązek lekturowy wynikający z nauki w szkole lub na uczelni ma istotny wpływ na częstotliwość czytania u uczniów i studentów.

Wśród osób, które w minionym roku nie czytały żadnej książki, aż 60% to osoby, które dawniej czytały jedynie w ramach obowiązku szkolnego. Kryminały okazały się najpopularniejszym gatunkiem literackim w Polsce w 2023 roku, a popularne źródła czytanych książek to m.in. zakupy, pożyczanie od rodziny czy znajomych, prezenty oraz domowy księgozbiór.

Książki w formatach cyfrowych wciąż są znacznie mniej popularne niż te drukowane. Jednakże coraz więcej osób deklaruje korzystanie z lektury na ekranie urządzenia elektronicznego. Preferencje edytorskie wskazują jednoznacznie, że Polacy wciąż preferują książki drukowane.

Raport oparto na sondażu przeprowadzonym jesienią 2023 roku przy użyciu metody CAPI na reprezentatywnej próbie Polek i Polaków w wieku co najmniej 15 lat. Próba liczyła 2012 osób i została stworzona specjalnie na potrzeby badania. Wnioski z raportu podkreślają zmiany w zachowaniach czytelniczych oraz rosnącą rolę nowoczesnych środków przekazu w promocji książek i czytelnictwa.
Zdjęcie główne artykułu pochodzi ze strony tvp.info.