Kto jest odpowiedzialny za spadające kosmiczne śmieci na Ziemię?
Agencja Kosmiczna Kenii (KSA) ogłosiła, że w dniu 30 grudnia, około godziny 15 czasu lokalnego (17 czasu środkowoeuropejskiego), wioska Mukuku w hrabstwie Makueni była świadkiem uderzenia metalowego pierścienia o średnicy 2,5 m i masie 500 kg. Pomimo tej znaczącej interwencji z kosmosu, nikt nie ucierpiał, a w komunikacie podkreślono brak poważnych zniszczeń w wyniku tego incydentu.
Dr Bartosz Malinowski, specjalista w dziedzinie prawa kosmicznego z Centrum Badań Kosmicznych Polskiej Akademii Nauk (CBK PAN), zwrócił uwagę na istniejące, choć leciwe, przepisy dotyczące procedur postępowania w przypadku uderzenia obiektów kosmicznych na Ziemię. Zgodnie z konwencją o przestrzeni kosmicznej, państwo, którego obywatel poniósł szkodę, może wystąpić z roszczeniem do kraju, którego jurysdykcji podlegało wyniesienie obiektu na orbitę. Negocjacje międzynarodowe mogą prowadzić do ustalenia odszkodowania dla poszkodowanych stron.
W przypadku zdarzeń takich jak uszkodzenia domów przez śmieci kosmiczne, państwo może reprezentować swoich obywateli w rozmowach z innymi krajami, aby ustalić odpowiedzialność i ewentualne odszkodowania. Możliwe jest także podjęcie działań prawnych przeciwko firmom odpowiedzialnym za wyniesienie obiektów na orbitę, choć taka droga jest trudniejsza i kosztowniejsza.
Dr Malinowski zauważył, że w przyszłości podobne sytuacje mogą się powtórzyć, zwłaszcza w przypadku elementów rakiet nieodpowiednio spalonych podczas powrotu na Ziemię. Branża ubezpieczeniowa będzie musiała dostosować się do nowych wyzwań związanych z ryzykiem uderzenia fragmentów kosmicznych na powierzchnię planety.
Elementy metalowe spadające z kosmosu mogą pochodzić od różnych rakiet, takich jak japońska rakieta MV czy amerykański Minotaur IV. Prześledzenie pochodzenia obiektów wymaga współpracy międzynarodowej oraz zrozumienia odpowiedzialności państw za swoje działania w przestrzeni kosmicznej.
Historia uderzeń obiektów kosmicznych na Ziemię nie jest nowa. W 2022 roku kapsuła SpaceX Dragon spadła na australijską farmę, a w 2024 roku fragment palety ładunkowej z ISS przebił dach domu na Florydzie. W związku z tym właściciele domu złożyli pozew przeciwko NASA w sprawie odszkodowania za poniesione szkody.
Prawo kosmiczne to obszar, który nadal ewoluuje wraz z postępem technologicznym i wzrostem liczby obiektów w kosmosie. Działania międzynarodowe oraz systemy polis ubezpieczeniowych będą miały kluczowe znaczenie w zapewnieniu bezpieczeństwa w przestrzeni kosmicznej i ochronie interesów państw oraz obywateli.
Zdjęcie główne artykułu pochodzi ze strony tvp.info.
