Polacy, uważajcie na wodę! Niebezpieczeństwo „wiecznych chemikaliów” rośnie!
Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy (PIG-PIB) podkreślił znaczenie zmian w klasyfikacji jakości wód podziemnych, powierzchniowych i pitnych, które nastąpiły w ciągu ostatnich lat. Wskazano, że podczas prowadzonych badań większą uwagę zwraca się obecnie na wykrywanie syntetycznych zanieczyszczeń antropogenicznych, takich jak farmaceutyki i związki per- i polyfluoroalkilowe (PFAS), które są popularnie stosowane w przemyśle i gromadzą się w organizmach ludzkich oraz w środowisku naturalnym. Te substancje chemiczne, znane jako „wieczne chemikalia”, mogą wywoływać poważne skutki zdrowotne, takie jak nowotwory, choroby tarczycy czy problemy z płodnością.
PIG-PIB zauważył, że farmaceutyki i związki PFAS stają się coraz częściej wykrywane w wodach, co może zmienić nasze dotychczasowe postrzeganie jakości wód. W Polsce około 73% wody pitnej dostarczanej przez wodociągi pochodzi z wód podziemnych, których zasoby wynoszą około 34 miliony metrów sześciennych dziennie. Pomimo tego, że ocena jakości wód podziemnych odbywa się regularnie co 3 lub 6 lat, ostatnia przeprowadzona w 2023 roku wykazała, że stan większości wód podziemnych w kraju jest dobry. Jednakże na 5% obszaru jakość wód została antropogenicznie zmieniona, co ogranicza ich wykorzystanie do celów komunalnych.
Warto podkreślić, że ocena jakości wody podziemnej nie zawsze oznacza, że jest ona odpowiednia do spożycia wprost. Często woda podziemna zawiera naturalne związki mineralne, takie jak żelazo, mangan czy jony amonowe, które przekraczają normy wód pitnych i wymagają specjalnego uzdatnienia przed wypuszczeniem do sieci wodociągowej. Jakość wody jest zatem oceniana na podstawie wskaźników indykacyjnych, które mogą być kluczowe w procesie oceny.
Wody podziemne stanowią największe dostępne zasoby słodkiej wody na Ziemi. Z ogólnej ilości wody na naszej planecie (szacowanej na 1 386 miliarda kilometrów sześciennych), jedynie 3% stanowi wodę słodką, z czego prawie 70% jest uwięzione w lodowcach i pokrywie lodowej, a jedynie 31,4% stanowią wody podziemne. Zgodnie z ustawą „Prawo geologiczne i górnicze”, PIG-PIB pełni rolę państwowej służby geologicznej, zajmując się m.in. oceną stanu wód oraz monitorowaniem zagrożeń geologicznych i antropogenicznych.
Podsumowując, opieka nad jakością wód, zwłaszcza wód podziemnych, odgrywa kluczową rolę w zapewnieniu bezpieczeństwa dla ludzi oraz ochronie środowiska. Dlatego też konieczne jest ciągłe monitorowanie i ocena stanu wód, aby móc szybko reagować na ewentualne zagrożenia i zmiany jakości wody.
Zdjęcie główne artykułu pochodzi ze strony tvp.info.
