Raport końcowy Komisji Wizowej i zgłoszenie do prokuratury
Na wtorkowej sesji komisji Marek Sowa (KO) podsumował 11-miesięczne prace gremium i przedstawił, wraz z pozostałymi członkami komisji, ustalenia i wnioski zawarte w projekcie raportu końcowego. Posłowie z PiS, zasiadający w komisji, zgłosili sprzeciw, twierdząc że projekt raportu reprezentuje jedynie przewodniczącego, a nie całą komisję. Dodatkowo zarzucili, że nie mieli wcześniej możliwości zapoznania się z treścią raportu.
Prace komisji trwały bardzo długo, aż 11 miesięcy, z czego 8 miesięcy poświęcono na przesłuchania świadków i zbieranie materiału dowodowego. Podczas tych prac przesłuchano 37 świadków i zasięgnięto opinii dwóch biegłych. Wnioski zawarte w projekcie raportu dotyczą m.in. programu Poland Business.Harbour, który według projektu sprawozdania był realizowany bez odpowiedniego nadzoru i mechanizmów kontroli, co mogło pogorszyć stan polskiego bezpieczeństwa.
Wiceszefowa komisji, Maria Janyska (KO), stwierdziła, że program był zarządzany w sposób niewłaściwy i nawet niebezpieczny. Szef komisji, Marek Sowa, podał, że w latach 2020-2023 wydano ogółem 95115 wiz w ramach programu, w tym dla obywateli Białorusi – 89907 oraz Rosji – 2613. Według danych Komendy Głównej Straży Granicznej, tylko około 14% posiadaczy przyznanych wiz przekroczyło polską granicę.
Aleksandra Leo (Polska 2050-TD) wskazała, że w MSZ istniał patologiczny i korupcjogenny system wydawania wiz, którego kluczowym elementem był ówczesny wiceszef resortu, Piotr Wawrzyk. Marek Sowa zaproponował, aby komisja skierowała do prokuratury zawiadomienia dotyczące możliwości popełnienia przestępstw przez 11 osób.
Zawiadomienia obejmą m.in. byłego premiera Mateusza Morawieckiego, byłą minister Jadwigę Emilewicz, pełnomocniczkę do spraw GovTech Polska Justynę Orłowską, byłego ministra spraw zagranicznych Zbigniewa Raua oraz dyrektorów w MSZ, takich jak były dyrektor generalny Służby Zagranicznej, Maciej Karasiński, czy byli dyrektorzy z Departamentu Konsularnego MSZ, Marcin Jakubowski i Beata Brzywczy.
Marek Sowa poinformował także, że zawiadomienia do prokuratury będą dotyczyć działalności Mariusza Kamińskiego i Andrzeja Stróżnego, którzy podczas rządów PiS kierowali MSWiA i CBA oraz byłego wiceministra rolnictwa Lecha Kołakowskiego i jego współpracownika Macieja Lisowskiego.
Projekt raportu ma wskazać na trzy główne zarzuty wobec rządu Zjednoczonej Prawicy, w tym stworzenie korupcjogennego systemu w MSZ, demontaż systemu wizowego oraz nietransparentny proces legalizacji pobytu cudzoziemców z krajów wysokiego ryzyka.
Członkowie komisji będą mieli czas do 3 grudnia na zgłoszenie poprawek do projektu sprawozdania. Następnie, 3 grudnia komisja przeprowadzi debatę nad kształtem raportu i zadecyduje o poprawkach w głosowaniu. Do 6 grudnia posłowie będą mogli zgłosić zdania odrębne do raportu, który po tym terminie trafi do marszałka Sejmu, Szymona Hołowni, decydującego o dacie jego przedstawienia na posiedzeniu plenarnym Sejmu.
Zdjęcie główne artykułu pochodzi ze strony tvp.info.
