Sukces polskiej prezydencji: Unia Europejska wprowadzi monitoring gleb

Unia Europejska od lat posiada przepisy dotyczące oceny i poprawy jakości powietrza oraz wód, lecz dotychczas gleby były pomijane jako obszar szczegółowego uregulowania. Według szacunków Komisji Europejskiej, aż 60-70 proc. gleb w UE znajduje się w złym stanie, a ich kondycja nadal się pogarsza. Degradacja gleb przybiera różne formy, takie jak utrata różnorodności biologicznej, zakwaszenie, zasolenie, nadmiar lub niedobór składników odżywczych oraz fizyczna degradacja spowodowana np. nadmiernym uszczelnianiem powierzchni.

Nowa dyrektywa, która zakłada obowiązek monitorowania stanu gleb w krajach członkowskich, nie nakłada jednak wiążących zobowiązań dotyczących poprawy ich jakości. Z projektu usunięto wcześniejsze propozycje Komisji Europejskiej takie jak cel osiągnięcia „zdrowych gleb” do 2050 roku czy obowiązek stosowania zrównoważonych praktyk glebowych. Ostateczne przepisy ograniczają się do zbierania danych i monitorowania, nie nakładając dodatkowych obciążeń na osoby prywatne.

Państwa członkowskie będą miały obowiązek utworzenia krajowych rejestrów miejsc zanieczyszczonych oraz prowadzenia systematycznej oceny jakości gleb. Monitoring będzie prowadzony przez administrację publiczną, a nie właścicieli gruntów. Państwa będą miały swobodę w organizacji systemów monitorowania, a Komisja Europejska może udzielać wsparcia technicznego i organizacyjnego.

Dane o stanie gleb będą zbierane według wspólnych unijnych parametrów fizycznych, chemicznych i biologicznych. Porozumienie przewiduje także wykorzystanie systemu satelitarnego Copernicus do analizowania zabetonowania gruntów. Nowe przepisy mają przeciwdziałać skutkom zajmowania gruntów oraz stanowić podstawę do bardziej zrównoważonego zarządzania gruntami i przestrzenią.

Degradacja gleb generuje ogromne koszty, szacowane na miliardy euro rocznie, z czego około miliarda ton ziemi traci się rocznie z powodu erozji. Porozumienie w sprawie monitorowania gleb jest szóstym osiągnięciem podczas trwającej polskiej prezydencji w Radzie UE. Po zatwierdzeniu przez Radę i Parlament Europejski, państwa członkowskie będą miały trzy lata na wdrożenie dyrektywy do prawa krajowego.
Zdjęcie główne artykułu pochodzi ze strony tvp.info.